Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu

Sık sık yan yana gelen şikayetler arasında hiperaktivite ve dikkat bozukluğu bulunması ve çocuklarda daha çok görülmesi toplum tarafından da merak edilmesine neden olur. Alışılmadık şekilde veya normalden fazla hareketli, aktif olma hali şeklinde tanımlanan hiperaktivite aileler tarafından erken zamanlarda fark edilebilir. Çocukluk zamanlarında net şekilde fark edilen her iki durum çocukların okula başlamasının ardından daha da belirgin şekilde fark edilir duruma gelir. Ortalama 6 yaş civarında okula başlandığı eğitim sisteminde bu yaşı takip eden yıllar şikayetlerin daha da arttığı zaman dilimleri olarak kabul edilir. Çocukların derslerine odaklanmasını veya akademik başarılarını bile etkileyecek duruma gelen bu iki rahatsızlık için belirtiler fark edildiğinde uzman desteği almak en doğru karar olacaktır.

Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu Ne Zaman Başlar?

Ülkemizde yapılan çalışmalar her 20 çocuktan birinde görülen dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun(DEHB) görüldüğünü ve genel olarak anne karnından başlayan bir durum olduğunu gösteriyor. Sinir sistemi ve beyin gelişimi konusunda değişikliklerin olmasına neden olabileceği yönünde fikirler de vardır. Ruhsal kökenli hastalıkların ortaya çıkmasını tetikleyecek bir durum olmasına karşılık aynı zamanda nöro gelişim kaynaklı bozukluktur. Ortaya çıkmasında genel anlamda dikkat zayıflığı ve hareket fazlalığı gibi etmenler yer alır.

Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu Nasıl Anlaşılır?

Rahatsızlığın anlaşılması için her bireyde aynı olmamakla birlikte bazı ortak belirtilerden bahsetmek söz konusu olur. Bu belirtiler arasında genel olarak:

• Çocuğun aşırı hareketlilik hali dikkat çeker,
• Dikkatini uzun süre bir konuya yoğunlaştıramaz,
• Fazla konuşma eğilimi olabilir,
• Yerinde sabit durmakta zorlanır,
• Huzursuzluk göze çarpar,
• Kendini oyalayacak bir şeyler bulma çabasındadır,
• Unutkanlık dikkat kaybı kökenli şekilde görülebilir,
• Sosyal anlamda ilişki kurmakta zorlanır,
• Karşısında konuşan kişiyi dinlemiyormuş gibi davranır,
• Dağınıklık olağan hallerinin bir parçasıdır.

Bu belirtilerin her zaman tanı koyulmasında etkili olduğu söylenebilir. Verilen işi tamamlamakta zorluk çeken bir çocuk bu belirtileri de gösteriyorsa tanı alması daha da kolay bir hal alır. İşten işe veya oyundan oyuna atlayan çocuklar maymun iştahlı şeklinde yorumlarla sık sık karşılaşır. En ileri seviyede ise öğrenme güçlüğü veya depresyon durumu göze çarpabilir.

Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu Neden Ortaya Çıkar?

Kesin şekilde neden kaynaklandığı konusunda karara varmak oldukça zor olduğundan neden olabilecek bazı etmenlerden bahsetmek daha doğru olur. Çocukların anne veya babadan olabileceği gibi her ikisinden de aldığı genetik yatkınlık sık sık neden olarak karşılaşılan etmenler arasında yer alır. Erken doğumla dünyaya gelen çocuklarda daha sık görüldüğünü doğrulayan çalışmalar da vardır. Yapılan taramalarda bu çocukların beyin yapılarında değişiklik olduğu da görülmüştür. Epilepsi rahatsızlığı olan çocuklarda eşlik eden bir belirti olarak da sık sık karşılaşıldığı fark edilmiştir.

Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu Tanının Koyulma Süreci Nasıl Olur?

Uzman bir hekim tarafından yani çocuk psikiyatristinden destek alınması gerekir. Belirtilerin takip edilmesi ve hastanın doktor ile görüşmesi sonucunda tanının koyulması sağlanır. Hekim ayrıntılı şekilde çocukla birlikte bazı tetkiklerin yapılmasını isteyecektir. Tıbbi muayene ile birlikte değerlendirilen bu belirtiler sonucunda aile geçmişiyle ilgili bilgilerin de yorumlanması yoluna gidilir. Okul hayatında yaşanan durumların da tabloya eşlik edeceği ayrıntısına önem verilerek tanı üzerinde uzlaşılır.

Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tanı koyulduktan sonra diğer önemli adım da tedaviye başlamak olacaktır. En kısa sürede tedaviye başlamak hastanın mümkün oldukça kısa sürede de tedaviye cevap vermesi anlamına gelir. İlk olarak ailenin bilinçli olması ve çocuğa tedavi boyunca yakın davranarak destek olmalıdır. Dikkat dağınıklığının nelere neden olduğu ve boyutu konusunda bilgi edinmek doktorun ek eğitim desteği konusunda aileyi yönlendirmesine neden olur. Basitten zora doğru ilerleyen pekiştireç sistemi uygulanması yoluna gidilir. Online psikolog eşliğinde tedavinin daha da etkili bir hal alması sağlanabilir. Çocuk sadece bağlantı kurarak bazı yönlerini törpülemek adına başarılı adımlar atmaya başlar.

Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğuna İlaç Tedavisi Uygulanır Mı?

Bahsedilen tedavilerin yanında ilaçla tedavi için de ayrı bir yol izlenir. Dikkatini toplamak ve eğitim hayatını düzene sokmak için doktor kontrolünde ilaçların verilmesi de gerekebilir. Bunları diğer tedavilerin bir parçası şeklinde yorumlamak ve aksatmadan kullanmak daha ileri sonuçların alınmasını engellemek için en iyi yol olacaktır. Erken tedavi ve tanı en önemli adımdır.