Psikolojik Taciz Türleri Nedir?

Psikolojik taciz, bir işyerinde, kişilerin, bir veya birden fazla kişinin önünde yıldırma, yatıştırma veya işten geri çekme amacıyla uygulamaların yapılmasıdır. Bu durum belirli bir süre sistematik olarak devam ettirilir. Mağdurun kişisel değerlerini, mesleki durumunu, sosyal ilişkilerini veya sağlığını etkiler. Zararlı, kasıtlı ve olumsuz tutum ve davranışlar bu taciz türünde yer alır. Bu açıdan patrondan astına veya iş arkadaşları arasında uygulanabilmektedir. Psikolojik taciz türleri ise aşağıdaki şekildedir:

·         Yatay Psikolojik Taciz: Aynı yaştaki kişiler arasında gerçekleştirilen eylemler bu aralıkta değerlendirilir. Bu tür davranışlar akranlar ve rakipler arasında ortaya çıkar.

·         Dikey Psikolojik Taciz: Değişikliği yapan kişi bireysel bir yönetici veya yönetim pozisyonu ise, dikey değişiklik bir sorundur. Bunun en yaygın kalabalık türü olduğu bilinmektedir.

·         Dolaylı Psikolojik Taciz: Astlar tarafından gerçekleştirilen bir tür taciz türüdür. Bu tür çalışan pozisyonlarındaki kişiler, yöneticilerinin kendilerine verdiği görevleri yerine getirmeyerek veya yetkin yöneticilere şikayette bulunarak kendilerini zor durumda bırakmaya çalışırlar. Ancak bu çok yaygın değildir.

Psikolojik Taciz (Mobbing) Nedir?

Mobbing, meslek yaşamınızda meslektaşlarınız ve işverenleriniz tarafından tekrarlanan kasıtlı saldırılar şeklinde maruz kaldığınız bir psikolojik şiddet biçimidir. Her türlü taciz, tehdit, şiddet, aşağılama, tehdit ve yıldırma anlamına gelir. Psikolojik taciz, bir kişinin kaba ve zararlı davranışların hedefi haline gelmesiyle başlayan bir süreçtir. Durum bir veya daha fazla kişiye karşı düşmanlık şeklinde ortaya çıktığı için, insanlar önce kendilerine, sonra da çevrelerine yabancılaşmaya başlarlar. Bu süreç ilgisizlik, can sıkıntısı ve verimsizlikle devam eder. Bu gücün kötüye kullanılması nedeniyle, hedeflenen kişi rahatsız olur, tehdit edilir, dışlanır, aşağılanır, incinir. Bunun yanı sıra özgüveni düşürülür ve yeteneklerine güvenmez bir hale getirilir. Bu tür durumlar zihinsel ve fiziksel hastalıklara neden olabilir. Bu durum ise genellikle istifaya veya işten çıkarılmaya yol açar.

Psikolojik Taciz Durumunda Ne Yapılmalı?

İşyerinde psikolojik tacize uğradığını düşünen kişiler ilk olarak bu durumları sağlıklı bir biçimde değerlendirmelidir. Yaşadığınız sürecin işyerinde taciz olduğuna inanıyorsanız, aşağıdakilerin farkında olmanız gerekir:

·         İnsanlar önce çatışmadan kaçınmaya ve sakin kalmaya çalışmalıdır. Değişiklikler üst yönetimden kaynaklanmadıysa, konu üst yönetime uygun şekilde iletilmelidir.

·         Psikolojik taciz mağduru olduğunu kanıtlamak için mektup, not, mesaj ve e-posta gibi bilgi ve belgeleri saklamak zorundadır.

·         Psikolojik taciz için günlük tutulmalıdır.

·         Sürece tanık olabilecek/yardımcı olabilecek bir meslektaşıyla görüşmek de önemlidir.

·         Sendika veya meslek kuruluşu gibi bir kuruluşa üye iseniz, kuruluşunuzun desteğini almanız gerekir.

·         İşyerinde psikolojik tacize uğrayan kişiler işyerinde sorunu çözemezlerse mahkemeye gitmeleri gerekir.

Bireyler en çok işyerinde psikolojik taciz türleri yüzünden sıkıntı çekerler. Bu durumun etkileri, bireye kademeli bir zarar olarak yansır. İş dünyasından dışlanan ve mesleki kimliğini zamanla kaybeden bireyler, sosyal ve aile ortamındaki konumlarını kaybetmektedirler. Bu açıdan hukuki yollar ve psikolojik destek almak önemlidir.