İnsanların
akıl ve ruh sağlığı psikiyatri tıp dalının konusudur. Ruh sağlığı çok geniş,
uçsuz bucaksız bir alandır. Tanımlanmış hastalıklar, kişilik bozuklukları,
geçici problemler olsa da bunlar herkeste aynı şekilde seyretmeyebilir.
Tedaviler kişinin özel durumu tespit edilerek ve kişiye özel olarak belirlenir.
Tedavi için kullanılan başlıca iki yöntem terapi ve ilaç tedavileridir.
Kişiye özel tedaviler uygulandığı için tedavilerin ne kadar süreceği konusunda bir genelleme yapmak mümkün değildir. Kişinin genetik özellikleri, yaşı, kimliği, yaşadığı travmalar, çevresel koşulları, tedavi için kimden ve ne kadar destek alabildiği ve daha birçok konu tedavi şeklini ve süresini etkiler. Hastanın tedavi olmak isteyip istememesi de çok önemli bir kriterdir.
Psikiyatrik Hastalıklar Ömür Boyu Sürer mi?
Psikiyatrik hastalıkların ömür boyu sürdüğüne dair toplumda oluşmuş bir kanaat vardır. Ancak bu yargı yanlıştır. Psikiyatrik hastalıkların büyük bir kısmı tedavi edilebilir ve çoğunlukla tekrarlanmaz. Ömür boyu sürdüğü bilinen tek hastalık şizofrendir. Majör depresyon gibi hastalıklar da bazı kişilerde ömür boyu sürebilir ancak bu durum depresyonun tedavi edilebilir olduğu gerçeğini değiştirmez. Tedavi sürecini kısaltmak için ilaç tedavisi yanında psikoterapi uygulamalarına da yer verilmesi doğru olacaktır.
Psikiyatrik Tedaviler Ayakta Yapılabilir mi?
Psikiyatrik
tedavilerin büyük çoğunluğu ayakta tedavi edilir. Bu tedavi yönteminde hastanın
sürekli olarak psikiyatri ünitesinde bulunması gerekmez. Genellikle haftalık
periyotlarla hasta doktorunu ziyaret eder, bu ziyaretlerde terapi
uygulanabilir. İlaç tedavisinin gidişatı takip edilir.
Ayakta yapılan psikolojik tedavi çeşitlerine şu örnekler verilebilir:
- Kişisel psikoterapiler,
- Grup tedavileri
- Çift ve aile terapileri
- Ergenlik sorunları tedavileri
- İlaç tedavileri
- Destek tedavileri
- Psikosomatik hastalıkların tedavileri
- Online psikolog ile online terapi çözümleri
Ayakta tedavi edilen hastalıkların tedavi süresinin ömür boyu sürmediği genel olarak söylenebilir.
Yatarak Tedavi Yöntemi
Psikolojik
rahatsızlıkları nedeniyle kişinin kendine ya da başkalarına zarar verme riski
varsa yatarak tedavi tercih edilir. Hasta halüsinasyon görüyorsa, ruhsal
bozuklukları çok şiddetli ise, kendi ihtiyaçlarını gideremeyecek durumdaysa,
zarar verme eğilimindeyse bu seçenek değerlendirilir. Bazen tedavi sürecinin
hızlanması ve sağlıklı yürütülmesi için hasta kendi yatmayı tercih eder. Bazen
de hastanın tercihine bakılmaksızın yatış işlemleri yapılır.
Yatarak tedavi edilen hastalarda şu
tedavi yöntemleri uygulanabilir:
- Bireysel olarak uygulanan psikoterapi ve
danışmanlıklar
- Grup tedavileri
- Psikosomatik tedaviler. Bunlar psikolojik
problemler nedeniyle ortaya çıkan fiziksel problemlerin tedavisidir.
- Tıbbi gözetim altında tutulma
- Tamamlayıcı tedavi yöntemleri. Bunlar doğru nefes
alma egzersizi gibi yöntemlerdir.
- Uğraşı tedavileriyle verilen destekler
Kişiye ve hastalığa uygun tedavi yöntemlerinin kullanılması tedavi sürecinin en kısa sürede ve en sağlıklı şekilde tamamlanmasına yöneliktir.
Tedavilerin Tamamlanması Önemlidir
Bazen
hastalar ve yakınları tedavi sürecinde hastalığın iyileştiğin, düşünerek
tedaviyi devam ettirmeye gerek görmez. İlaç tedavisi bırakılır ya da terapilere
devam edilmez. Tedavinin kesilmesi aslında henüz iyileşmemiş olan hastalığı
tekrarlamasına yol açar. Çoğunlukla da ilkine göre tedavi daha uzun sürer.
Bu nedenle
doktorun yönlendirmelerine mutlaka uyulmalı, hastalık tamamen ortadan kalkmadan
tedavi bırakılmamalıdır. İlaç tedavilerin bırakılma süreci önemli bir dönemdir
ve mutlaka doktor kontrolünde olmalıdır. Tedavinin yarım bırakılması durumunda hastalık
kronikleşebilir ve daha uzun tedavilere ihtiyaç duyulur.