Serotonin, ruh halini ve davranışı etkileyen bir
kimyasaldır. Yeterince salgılandığında insan davranışlarına ve ruh haline
olumlu etki yapar. Mutluluk hormonu olarak da bilinen serotonin, tıbbi
terimlerle 5-hidroksitriptamin (5HT) olarak bilinir. Beyin yeterince üretmezse,
depresyon ve anksiyete gibi birçok ruhsal soruna neden olabilir. Serotonin
eksikliğinin tedavisi için, öncelikle serotonin üretimini uyaran
antidepresanlar reçete edilir. Düzenli ve dengeli bir diyet, egzersiz, yoga ve
meditasyon, beyin tarafından salınan serotonin miktarını doğal olarak
artırabilir.
Serotonin Ne İşe Yarar?
Bir
nörotransmitter olarak serotonin hormonu, beyindeki mesajları bir
bölgeden diğerine aktarır. Serotonin reseptörleri içeren beyin hücrelerinin
bolluğu nedeniyle, bu hormonun seviyelerinin psikolojik süreçleri ve işlevleri
düzenlemede etkili olduğuna inanılmaktadır. Başka bir deyişle, yaklaşık 40
milyon beyin hücresinin çoğu, serotonin düzeylerinden doğrudan veya dolaylı
olarak etkilenir. Bunlar ruh hali, arzu, cinsel işlev, iştah, uyku, hafıza,
öğrenme, vücut ısısı ve belirli sosyal davranışlarla ilgili hücreleri içerir.
Vücudun geri kalanında, bu nörotransmitter kardiyovasküler, kas ve endokrin sistemler
dahil olmak üzere birçok işlevi etkiler.
Serotonin Eksikliği Nedir?
Depresyon genel olarak serotonin hormonu eksikliği ile
ilişkilidir. Bu açıdan antidepresanlar, obezite ve Parkinson hastalığına neden
olabilen serotonin eksikliğini tedavi etmek için kullanılır. Bu eksiklik hafıza
kaybına ve obeziteye yol açabilir. Sık migren, kronik baş ağrıları,
iştahsızlıktan kaynaklanan yeme bozuklukları, insülin direnci, serotonin
eksikliği gibi diğer sağlık sorunlarına neden olabilir. Buna ek olarak, bazı
araştırmalar, kalp hastalığı riski yüksek olan kişilerin kanında az miktarda
serotonin bulmuştur.
Serotonin ve Psikolojik Hastalıklar
Bir kişinin
ruh halini, kaygısını ve mutluluğunu etkileyen serotonin, başta depresyon olmak
üzere psikolojik sorunlarla ilişkilendirilmiştir. Bununla birlikte, depresyonun
düşük serotonin seviyelerine mi yoksa düşük serotonin seviyelerinin mi
depresyona neden olduğu belirsizliğini korumaktadır. Ayrıca şizofreni,
anksiyete bozuklukları, panik bozuklukları, OKB gibi psikiyatrik bozukluklar,
migren ve obezite gibi hastalıklar da serotonin ile ilişkilidir.
Serotonin Nasıl Arttırılır?
Serotonin hormonu artırmak için iki
yol vardır. İlk olarak, kısa zincirli yağ asitleri üreten iyi bakterileri
desteklemek için diyetinize prebiyotik gıdalar ekleyebilirsiniz. Bağırsak
mikrobiyomu için iyi olan yiyecekler elma, turunçgiller, mantar, yulaf, pancar,
kızılcık, soğan çilek, sarımsak, çavdar ahududu, tatlı patates ve baklagillerdir.
Ayrıca güneşten faydalanırken D vitamini takviyesi yapmak, gün boyu egzersiz
yapmak ve en önemlisi hayatınızdan stresi uzaklaştırarak ve kendinize iyi bir
hobi ile zaman ayırarak stresiniz artacaktır. Buna ek olarak bir doktor
gözetiminde antidepresan almak serotonin seviyelerini azaltabilir.
Antidepresanlar, mevcut serotoninin sinir hücreleri arasındaki hareketini bloke
ederek serotonin seviyelerini artırmayı ve böylece depresyon semptomlarını
azaltmayı amaçlar. Ancak farklı tipteki antidepresanların farklı etkileri
olabilir ve doktor kontrolünde kullanılmalıdır. Bu sayede serotonin seviyesini
arttırmak daha güvenli olur.